Hindi Mamamatay
A nice summary:
This guy lands into a mysterious world where lost things in the university go, and he's helped by a mysterious ghosty girl. After finally fulfilling all the conditions to leave the mysterious world, he refuses to leave. After a conversation with ghosty girl we realize his girlfriend left him after he uncovered an attempt by a rich student to cheat in the exams, so he doesn't want to return. Mysterious ghosty girl reveals that she was actually a communist insurgent in the Martial Law era and she was killed in the name of justice and that she wouldn't mind being killed like that. She tells him to lean on principles such as justice and human rights, because unlike people, principles like these don't die (hindi namamatay). Convinced, the guy decides to bid her goodbye and return to his world. Curtains.
Tauhan
Tomas — isang
estudyanteng nag-aaral sa kolehiyo
Sadako — puro puti
ang suot. Naka-palda.
Isang silid-aralan na puno ng mga samu’t saring kalat. Gabi na ang
panahon, at ang liwanag ng buwan lamang ang nagsisilbing ilaw ng mga
tauhan. Unti-unting liliwanag ang entablado.
SADAKO
(VO):
Hello!
Gising na! (papalakpak upang gisingin) Welcome to the Lost and
Found Repository!
Dito
napupunta ang lahat ng mga nawawalang bagay sa kolehiyong ito.
Titingin-tingin sina SADAKO at TOMAS sa mga bagay na nakalutaytay sa
buong entablado.
Dito
mo matatagpuan ang mga samu’t saring kung ano-ano na iniiwan ng mga
mag-aaral dito. Mula diyaryo, notebook, ballpen, hanggang mga damit,
pagkain, at cellphone--o kung ano pa man ang tawag niyo diyan.
Maiden’s
secret ko ang aking tunay na pangalan. Pero kung pagbibigyan mo ako,
tawagin mo na lang akong Sadako. Ewan ko, pero you could say that I
identify with that name. (tatawa)
Oo,
mayroong TV at DVD player dito sa mundong ito. Pero ngayon ay hindi
panahon upang maglibang, dahil ng weird ng sitwasyon mong ito.
Bihirang-bihirang-bihira lang ang mga kaso kung saan nakakatanggap
ako ng tao. Hindi ko maipinta kung bakit napupunta pa rin kayo dito.
Pero huwag kang mag-alala--may proseso tayo para makalabas ka rito.
Alam kong lutang ka pa at kagigising mo pa lang, ngunit pakinggan mo
ako nang mabuti, kasi baka makalimutan mo.
Una,
dapat mahanap mo ang bagay na nawawala sa iyo. Sa aking apatnapung
taon ng pamamahala dito, palaging may nawawalang bagay ang mga taong
napupunta dito. Sa laki ng lugar na ito, ilang oras ata tayo
maghahanap. Tiyak na makikilala natin ang isa’t isa sa panahong
iyon.
Mukhang
alam mo na kung ano ang bagay na iyon.
Mayroong pupulutin si Tomas na litrato sa sahig.
TOMAS:
Nakita
ko na. (tahimik na magninilay habang tinititigan ang natagpuan)
Ano ulit ang gagawin ko ngayon? (makikita na nawala siya) Hello? Asan
ka?
SADAKO
(VO):
Pangalawa,
at ito ang pinakaimportante, kaya makinig ka--
SADAKO:
(biglang
susulpot, may hawak na baril na nakatutok kay Tomas) Dapat lagyan
mo ng bala ang ulo ko.
Ngingiti si Sadako nang parang pabiro, ngunit iaabot kay Tomas ang
baril.
TOMAS:
(mabibighani)
Ha?
SADAKO:
Oo,
seryoso.
TOMAS:
Akala
ko nagbibiro ka kanina? Tumawa ka kasi noong sinabi mo ‘yun.
SADAKO:
I
wish nagbiro din ako noon, pero mukhang hindi nakikitawa ang mundo.
Kailangan mong gawin ito. (itutulak ang baril sa kanyang kamay)
TOMAS:
Hi-hindi
ko ‘yan magagawa!
SADAKO:
Bakit?
Takot ka ba sa baril?
TOMAS:
Basta…
hindi lang ako komportable sa paggawa niyan.
SADAKO:
Hay.
Heto, tutulungan kita. Tatalikod na ako. That way, hindi mo ako
makikita, at kung takot ka pa rin, puwede ka pang pumikit. Kulang na
lang ang hilahin mo yung trigger ng baril, at matatapos na ang lahat.
(ilalagay ang baril sa kamay, at iaangat) Tara, itutok mo na.
Iaangat ni Tomas ang baril. Susubukang hilahin ang gatilyo nito.
Ngunit hindi niya makakaya.
TOMAS:
Ayoko
talaga.
SADAKO:
(magagalit,
kukunin ang baril) Akin na nga iyan! (itututok ang baril kay
Tomas) Tinutulungan na nga kita para makabalik ka na sa iyong
mundo. Ako na ang nagkakandarapang tumulong sa iyo! Pero alam mo ba
kung gaano kahirap ang tumulong sa batang nagmumukmok for eight
straight hours, para lang hanapin ang hinahanap niya, only to find
out na ayaw na niyang gawin ito sa bandang huli?
TOMAS:
(patlang.)
SADAKO:
Logically,
wala ka nang ibang kailangang gawin kundi ito. Malayo na tayo sa
lipunan, kaya walang moralidad. Sino ring makakasabing tao ako, at
mamamatay ako kung mapunta sa akin ang bala? Samakatuwid, you have
nothing else to lose here. Kaya bakit? May pinagdadaanan ka ba? Ayaw
mo bang bumalik? Ano? Sagot!
Uupo si Tomas kahit na tinututukan siya. Hindi siya makasagot.
Ibababa ni Sadako ang baril at maglalakad papalayo habang
nagbubuntunghininga. Pupulot si Tomas ng isang piraso ng diyaryo sa
sahig. Babasahin ito.
TOMAS:
(pagkatapos
ng pagbabasa) Ikaw ba ito?
SADAKO:
(pupuntahan
si Tomas) “Activists of the Martial Law.” Oo nga ano,
Setyembre na pala doon sa inyo.
Huy,
ang ganda ko dito, ah!
Tititigan siya ni Tomas. Lalayo si Sadako, hawak-hawak ang diyaryo.
Titingnan niya ang kanyang baril.
SADAKO
Itong
.44 na to, ninakaw ko ito sa tatay ko nung nag-komunista ako. Ito nga
rin yung pumatay sa akin nang nahuli ako sa bandang huli.
Iaangat ni SADAKO ang kanyang buhok at ipapakita ang butas sa kanyang
ulo.
SADAKO:
Tatay
ng ROTC officer namin ang nakahuli sa akin. Sabi sa ‘kin, “Nothing
personal, miss. I was just ordered to do it.” Tse.
Kaya
naglaro kami ng Russian Roulette nang may kasamang alak. Ako at ang
mga tauhan niya. Hindi ako makainom. Paano ka ba makakainom nang
maayos kung alam mong buhay mo na ang tinataya mo? Nanalo ako sa
unang tatlong rounds. Nalugi sa ikaapat. Pero nung nalaman kong
paparating na ang oras ko, hindi naman ako nagalit. At peace ako,
kumbaga. Hindi man ako naniwala sa Diyos, pero kung nagkaroon ako ng
isang libong buhay, malugod kong iaalay ang bawat isa sa ngalan ng
hustisya at karapatang pantao.
She spins the barrel around, and around, until it clicks in place.
Ikaw?
(bahagyang katahimikan) Para saan ka mamamatay?
TOMAS:
Para
sa kanya.
SADAKO:
Huh?
Sino?
Hindi sasagot si Tomas.
SADAKO:
Sabihin
mo na. Bihira na akong makarinig ng love story dito sa mundong ito.
Hindi sasagot si Tomas.
SADAKO:
Anong
ginawa mo?
Hindi sasagot si Tomas. Iniikot niya ang barrel ng revolver, habang
hinihintay ang sagot niya.
TOMAS:
(buntonghininga)
Bahala na. Wala naman ibang magagawa sa lugar na ito.
Ewan
ko kung alam mo, pero may naganap na iskandalo sa kolehiyo. May
nagbalak na mandaya sa board exam. Nakita ko yung palitan ng mga
sagot sa likod ng simbahan isang linggo bago yung mismong exam.
Natakot ako para sa aking sarili, kasi anak ng mayaman at tanyag na
propesor ang nakita ko doon. Hindi ko malaman kung nakita nila ako.
Pero narinig ko ang lahat. Kaya ibinulga ko sa paaralan.
Hinding-hindi ko inasahan na mapupunta sa kainitan at sigawan nung
humingi ng paliwanag sa amin yung mga administrador ng paaralan. Sa
amin, as in yung anak ng pulitikong iyon at ang propesor. Lumabas nga
rin sa balita yung insidente kasi anak siya ng kilalang konggresista.
Pero sa kabila ng hirap, pinangako ko sa aking sarili na lalaban pa
rin ako para sa kanya. Yung girlfriend ko, I mean.
Natapos
nga ang interogasyon at pinaalis sa paaralan ang lahat ng mga
sangkot, pati na rin yung anak ng konggresistang iyon. Pero
pagkatapos, tinext ako ng aking girlfriend na ayaw na niya akong
kausapin.
Hindi
ko matawagan sa bahay. Hindi rin maabot sa kanyang Twitter o
Instagram, at na-block din ako sa Facebook. Ah--isipin mo na parang
advanced na beeper yung mga iyon. Wala rin kaming mutual na kaibigan
na puwedeng magpadala ng mensahe sa kanya. Nagtaka ako sa kung ano’ng
nangyari sa kanya. Dinukot ba siya? Binantaan ba siya na
makipaghiwalay sa akin?
Ilang
gabi na akong hindi nakatulog sa kaba. Pero ngayon ko lang nalaman na
siya pala yung isa sa mga sangkot sa pandarayang iyon. Kaya ayun.
Siguro nandito ako ngayon, kasi “lost” ako.
Mananahimik sila. Iikutin ni SADAKO ang barrel ng revolver ulit.
SADAKO:
Yung
mga tao kasi… namamatay sila. They’re the worst place to put your
hopes into. Sa panahon na mamatay sila, guguho ang lahat na pangarap
na ipinatong mo sa kanila at mapupunta ka sa pagkawala.
Mag-move
on ka na sa kanya, at mamatay ka na lang para sa ibang bagay. Tulad
ng pagbagsak ng kapitalismo. (ngingiiti)
TOMAS:
Pero
hindi ba imposible yung ganap na komunismo na pinangarap ni Marx?
Mahirap ang nagkaroon ng absence ng mga hirarkiya sa lipunan habang
naroroon pa rin ang gobyerno.
SADAKO:
Tama.
Sa bagay. Natantuhan ko lang iyon habang nandito ako. Napakabobo ko
pala sa pagsali ng kilusang iyon. Napapatunayang mali pala ang mga
teoryang katha ng mga tao. Pero, karapatang pantao, hustisya,
kalayaan. Ang mga bagay at prinsipyong iyon, hindi ata sila
napapatunayang mali, at hindi ata sila mamamatay.
Yung
sweetheart ko dati, namatay din sa paaralan niya. Pinaliguan ng
semi-auto na rifle bago pinabanlaw sa tabing-ilog. Pero…
TOMAS:
Sige
pa rin ang paglaban mo sa gobyerno.
SADAKO:
Tama.
TOMAS:
(bahagyang
katahimikan) Hindi ko hiningi yung mga opinyon mo.
SADAKO:
Ah.
Sorry na.
TOMAS:
Pero
salamat sa pagsabi.
SADAKO:
Ah.
So ano, handa ka na bang bumalik?
TOMAS:
Bigyan
mo lang ako ng oras.
SADAKO:
Parang
naging deus ex machina lang ako, ah.
TOMAS
Hindi
naman. Hindi pa ata mawawala ang mga thesis papers ko, o yung init
na nakukuha ko mula sa mga nandaya sa insidenteng iyon.
SADAKO
Tama
naman. Pero para kanino ka mamamatay ngayon?
TOMAS
Hindi
ko pa alam. Pero siguro, matutuklasan ko.
Siya
nga pala, bakit ba kailangan kitang lagyan ng bala para makaalis?
Wala bang ibang paraan?
SADAKO:
Ewan
ko kung bakit. (ngingiti) Siguro ito yung munting purgatoryo
ko. Kontra-Komunista ata ang Panginoon. Basta, ‘wag mo nang
pag-isipan pa.
Hindi
mo ba kukunin yung litrato] niya? I-claim mo na yung lost and found
mo.
TOMAS:
Ayoko
na.
SADAKO
Kasi
mayroon ka nang ibang natagpuan, ano? (tatawa nang kaunti)
TOMAS
Haha.
Sige. Paalam na. Salamat.
SADAKO
Yeah.
Good luck sa inyo.
Hihilahin na ni Tomas ang gatilyo, ngunit ititigil niya ang sarili.
TOMAS:
Siya
nga, mayroon ka bang sinabi bago ka pinatay?
SADAKO:
Oo,
meron. Ang lupit ng mga salitang binitawan ko, para bang palabas.
TOMAS:
Anong
sinabi mo?
SADAKO:
Tinitigan
ko yung mama. Walang takot. At sinabi ko sa kanya, “Patayin mo man
ang tao, hindi mamamatay ang dignidad niya.” Parang nanggaling siya
sa pinakaloob-looban ko.
Ipaglaban
mo iyan, ha?
TOMAS:
Oo.
Hindi iyan mamamatay.
SADAKO:
Tama.
Hindi namamatay ang prinsipyo.
Hihilahin ni Tomas ang gatilyo, at babagsak si Sadako. Mawawala ang
ilaw ng mundo.
TELON.
Points: 31370
Reviews: 411
Donate